Tι είναι και πού οφείλεται ο επιχείλιος έρπης (Herpes Labialis);
Ο επιχείλιος έρπης (Herpes Labialis) είναι ιογενούς αιτιολογίας. Oφείλεται στον ιό του απλού έρπη (Herpes Simplex Virus – HSV) και ειδικότερα στον τύπο 1 (HSV-1). O τύπος αυτός του ιού ευθύνεται για τις ερπητικές λοιμώξεις στην περιοχή του προσώπου, ενώ ο τύπος 2 (HSV-2) ευθύνεται κυρίως για λοιμώξεις των γεννητικών οργάνων. Περισσότερο από το 20% του ελληνικού πληθυσμού, έχει εμφανίσει, μία ή και περισσότερες φορές, κατά τη διάρκεια του έτους, εκδηλώσεις επιχειλίου έρπητα. Εκδηλώσεις άλλοτε θορυβώδεις και επώδυνες και άλλοτε ασυμπτωματικές, που παρέρχονται χωρίς ο ασθενής να τους δίνει ιδιαίτερη σημασία.
Πότε εμφανίζεται ο επιχείλιος έρπης (Herpes Labialis);
Για να εκδηλωθεί ο επιχείλιος έρπης, πρέπει να μεσολαβήσει μια σειρά γεγονότων, που θα «προετοιμάσουν», κατά κάποιο τρόπο, το έδαφος για την εμφάνιση του.
Στο 90-95% των ανθρώπων η πρώτη επαφή με τον ιό HSV έχει πραγματοποιοηθεί μέσα στα 5 πρώτα έτη της ζωής τους. Από την πρώτη αυτή επαφή στο μεγαλύτερο ποσοστό ο ιός «εισβάλλει» στον οργανισμό χωρίς την εκδήλωση κλινικών συμπτωμάτων. Μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό της τάξεως του 5% θα εμφανίσει κλινικές εκδηλώσεις, το σύνολο των οποίων αποτελεί την πρωτοπαθή ερπητική στοματίτιδα, η διάρκεια των συμπτωμάτων της οποίας κυμαίνεται μεταξύ 10-14 ημερών.
Ανεξαρτήτως, πάντως, με την εμφάνιση ή όχι συμπτωμάτων ο ΗSV εγκαθίσταται στα νευρικά κύτταρα της περιοχής παραμένοντας σε λανθάνουσα κατάσταση, εώς ότου συνυπάρξουν παράγοντες, που θα επιτρέψουν την επανενεργοποιήση του, με αποτέλεσμα την εκδήλωση της δευτεροπαθόυς ερπητικής στοματίτιδας ή επιχειλίου έρπητα. Στο σημείο αυτό, πρέπει να τονιστεί, πως οι εκδηλώσεις του είναι σαφώς ηπιότερες από τις αντίστοιχες της πρωτοπαθόυς λοίμωξης δεδομένου ότι, ο ανθρώπινος οργανισμός έχει ήδη αποκτήσει, σε κάποιο βαθμό, ανοσία από την πρώτη του επαφή με τον ιό στην παιδική ηλικία, εμποδίζοντάς τον να αναπτύξει όλο το φάσμα των λοιμογόνων ιδιοτήτων του.
Οι παράγοντες, που είναι σε θέση να «αφυπνίσουν» τον ιό δρουν έμμεσα, όχι πάνω στον ιό, αλλά περιορίζοντας τη δραστηριότητα του ανοσολογικού συστήματος. Τέτοιοι παράγοντες είναι το stress, η εμμηνόρροια , η υπερβολική έκθεση στον ήλιο,το ψύχος, οι εμπύρετες νόσοι κ.α.
Ποια είναι η κλινική εικόνα του επιχείλιου έρπη;
Η κλινική εικόνα του επιχειλίου έρπητα είναι σε όλους μας λίγο-πολύ γνωστή. Ξεκινά μ’ένα είδος μουδιάσματος στην περιοχή του κάτω , συνήθως, χείλους και συγκεκριμένα στο όριο μεταξύ χείλους και δέρματος. Μέσα στις επομένες δύο ημέρες έχουν αναπτυχθεί μικρές φυσαλίδες, οι οποιές περιέχουν διαυγές υγρό. Με την πάροδο των ημερών οι φυσαλίδες ρήγνυνται, απελευθερώνοντας το υγρό τους και στις θέσεις τους παραμένουν μικρές εξελκώσεις, αρκετά επώδυνες.
Υπάρχει θεραπεία για τον επιχείλιο έρπη;
Η νόσος αυτοϊάται μέσα σε διάστημα 2 εβδομάδων, περίπου. Συνεπώς δε χορηγούνται θεραπευτικά σχήματα, καθ’όσον ο οργανισμός σε φυσιολογικες συνθήκες, δύναται να περιορίσει τη νοσογόνο δράση του ιού χωρίς «εξωτερική» βοήθεια. Εντούτοις, είναι δυνατόν, ιδιαίτερα σε ενοχλητικές και επώδυνες περιπτώσεις ο ιός να αντιμετωπιστεί είτε με την τοπική εφαρμογή αλοιφών είτε και με τη χορήγηση φαρμάκων συστηματικά (με τη λήψη ταμπλετών, δισκίων κ.α.).Τα φάρμακα αυτά περιέχουν σα δραστικές ουσίες την ακυκλοβίρη ή την πενσυκλοβίρη, οι οποίες, έχει βρεθεί πως είναι αποτελεσματικές στις λοιμώξεις από ερπητοϊούς.
Ιδιαίτερη προσοχή, όμως, χρείζουν άτομα με μεγάλο βαθμό πτώσης της ανοσολογικής τους άμυνας , όπως είναι άτομα με μεταμοσχεύσεις οργάνων που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, άτομα με A.I.D.S. κ.α., αφού στα άτομα αυτά οι επιπλοκές της ερπητικής λοίμωξης μπορεί ν’αποβούν θανατηφόρες.
Πάντα, όμως, πρέπει να έχουμε κατά νου πως η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη και αυτό το αξίωμα δε θα μπορούσε να μη βρίσκει εφαρμογή και στη περίπτωση του επιχειλίου έρπητα. Από τη στιγμή που είναι αδύνατον να αποφύγουμε την επαφή μας με τον ιό (γίνονται έρευνες για την ανακάλυψη εμβολίων κατά των ερπητοϊών) η δική μας συμβολή συνίσταται στον περιορισμό ,όσο είναι δυνατόν, των παραγόντων που ευνοούν την επαναδραστηριοποίησή του.
Συμπερασματικά, λοιπόν, ο επιχείλιος έρπης δεν πρέπει να μας φοβίζει. Δε διαφέρει και πολύ από τον ιό της γρίππης. Εισέρχεται στον οργανισμό-ξενιστή, κάνει τον κύκλο του και αποδράμει υπακούωντας και αυτός, όπως και όλα τα έμβια όντα, στον αέναο κύκλο της ζωής και του θανάτου. Αυτό που θα πρέπει να μας ανησυχεί είναι το τι προκάλεσε την πτώση των αμυντικών μηχανισμών μας και επέτρεψε στο ιό να κάνει την επανεμφάνιση του.